Title
Tomus secundus Valerii maximi latine et gallice cum expositionibus gallicis Simonis de hesdin et Nicolai de jeunesse alias de gonesse [titel Carolus de Visch]
Physical location
Bruges Grand Seminar
Call number
Ms. Grootseminarie 158/189
Associated names
Valerius Maximus, Gaius - 1ste eeuw - auteur
Associated names
de Hesdin, Simon - ovl 1383 - vertaler
Associated names
de Gonesse, Nicolas - ovl na 1415 - vertaler
Associated names
Meester van het Gebedenboek van Dresden - fl. ca. 1465 - ca. 1515 - verluchter
Date of creation
15de eeuw; ca. 1475-1480
Date of creation
Middeleeuwen
Origin place
[West-Europa]
Uniform title
Facta et dicta memorabilia
Note
Dit manuscript is eigendom van het Archief van het Grootseminarie Ten Duinen en wordt bewaard in het Grootseminarie (Potterierei, Brugge). Met vragen in verband met dit manuscript kan u terecht bij de curator van de collectie in het Grootseminarie. // This manuscript is part of the collections at the Archives of the Major Seminary Ten Duinen in Bruges (Potterierei, Bruges). For questions regarding this manuscript, please contact the special collections curator at the Major Seminary
Note
Dit deel bevat boek IV-VI
Note
Inhoudstabel. Inc. (f. I-r): 'Cy commencent la table de rubriches du quart liure de valerius maximus lequel contient huit chappitres dont ou premier est determine de moderacion. Comment en ce premier chappitre valerius determine de moderacion et comment les rommains ordonnerent premiers consulat et consules: folio I. Comment en ce second chappitre est determine de ceulx qui furent ennemis qui depuis deuindrent amis: XXI'; expl. (f. IV-v): 'Comment en ce XVIe chappitre et le darram est determine des nez en bas lieu qui par mensongne se sont efforchies deulx coniomdre aux femmelles tres nobles. Addicions du translateur. Explicit la table'
Note
Hoofdtekst. Inc. Lat. (f. 1r): 'Transgrediar ad saluberrimam partem animi moderacionem que mentes nostras inpotencie temeritatis incursu transuersas ferri non patitur'; inc. comm. (f. 1r): 'En ceste partie commence valerius son quart liure ou quel il ya huit chappitres'; inc. vert. (f. 1v): 'Je me transporteray a la tressolaciable et reposable partie de courage et moderacion laquelle ne seuffre pas nos pensees estre transuersees par la violence de impuissance de folie'; expl. Lat. (f. 193r): 'itaque neque existimari neque dici debent bona que vt inflictorum malorum amaritudine desiderium sui duplicent'; expl. vert. (f. 193v): 'Ceulx quelles ont esleues en hault replongent impourueuement ou parfont de toute misere'; expl. comm. (f. 193v): 'compare il les biens de fortune a celle maniere de chancement. Et icy fine ce chappitre et le derrenier du VIe liure'
Note
Dit handschrift vormt het tweede deel van drie; de andere twee delen zijn Brugge, Grootseminarie ms. 159/190 en 157/188
Note
Verluchting: aan het begin van ieder boek bevindt zich een halfbladsminiatuur. Die van het vierde boek (fol. 1r) toont gematigdheid in de vorm van een rijke man (Publius Valerius) die aangesproken wordt door een bedelaar, terwijl achter hem zijn huis wordt afgebroken. Die van het vijfde boek (f. 71r) toont generositeit in de vorm van een gezeten hoogwaardigheidsbekleder die drie verzoekende mannen ontvangt (mogelijk de Romeinse senaat tegen de Carthaagse ambassadeurs). Die van het zesde boek (f. 138r) toont eerbaarheid in de vorm van drie geknielde dames in het bijzijn van enkele mannen (onder wie een soldaat); op de achtergrond is de verkrachting van Lucretia afgebeeld. De miniaturen, inclusief de tekst eronder, zijn omvat door een kader met sierranken, bloemen en vogels, in de ondermarge met het heraldische wapen van Jan Crabbe en in de buitenmarge met zijn initialen 'IC'. De inhoudstafel, de proloog, en ieder boek beginnen met een verluchte initiaal uitgevoerd in de kleuren rood, blauw en goud. Doorheen het handschrift zijn kleine verluchte initialen in dezelfde kleurencombinatie te vinden
Topic general subdivision
Geschiedenis
Material
Perkament (Wikidata Q226697)
Extent
i + iv + 194 ff. + i
Decoration and binding
gedecoreerde initialen|Q63872683
Decoration and binding
miniaturen|Q8362
Decoration and binding
halflederen band
Script
gotische cursiva recentior
Bibliographic references
Busine, L. - Ludo Vandamme e.a., Besloten wereld, open boeken: Middeleeuwse handschriften in dialoog met actuale kunst, Tielt: Lannoo, 2002
Bibliographic references
Isaac, M.T., Les livres manuscrits de l'Abbaye des Dunes d'après le catalogue du XVIIe siècle (Livre - Idées - Société 4), Verviers: Gason, 1984
Bibliographic references
Strubbe, Egidius - Lambrecht, Joris, Catalogus van de handschriften van het grootseminarie Brugge, Brugge, 1940-1945, niet-uitgegeven typoscript. [Raadpleegbaar in de Openbare Bibliotheek Brugge]
Bibliographic references
van Belleghem, Doenja (ed.), De Duinenhandschriften : over de manuscripten van de cisterciënzerabdij Ten Duinen in het Grootseminarie Brugge en de Openbare bibliotheek Brugge, Brugge: Openbare Bibliotheek, 2016
Bibliographic references
Janssens de Bisthoven, B., De abdij van de Duinen te Brugge (Brugge, Gidsenbond, 1963)
Bibliographic references
Hauwaerts, Evelien - De Wilde, Evelien - Vandamme, Ludo, eds, Colard Mansion. Incunabula, Prints and Manuscripts in Medieval Bruges, Gent: Snoeck Publishers, 2018
Bibliographic references
Huyghebaert, N., "Trois manuscrits de Jean Crabbe, abbé des Dunes", Scriptorium, 23, 1969, p. 232-242, pl. 78-79.
Bibliographic references
Vanwijnsberghe, Dominique, Cap sur Compostelle. Le cartulaire de l'hôpital Saint-Jacques de Tournai, Art de l'enluminure 73 (2020)
Bibliographic references
Gilissen, Léon, 'Un élément codicologique trop peu exploité : la réglure', Scriptorium 23 (1969), pp. 150-162
Bibliographic references
Online catalogue description by Dr. Mark Vermeer. Online catalogusbeschrijving door Dr. Mark Vermeer.
Bibliographic references
Medieval Manuscripts in Flemish Collections (MMFC) - Vlaamse Erfgoedbibliotheken vzw
Bibliographic references
Online catalogue description by Dr. Evelien Hauwaerts (Public Library Bruges). Online catalogusbeschrijving door Dr. Evelien Hauwaerts (Openbare Bibliotheek Brugge)
Provenance
Cisterciënzerabdij Ten Duinen (S.O.Cist.)
Provenance
Grootseminarie Ten Duinen Brugge
Digitization date
2021-04-26
Alternative Identifier
B_GS_MS158-189
