Workshop liturgische mmmonkmanuscripten
Op 17 mei 2024 kwam een internationale groep van 25 experts bijeen in de Openbare Bibliotheek Brugge voor een praktijkgerichte workshop over liturgische manuscripten.
Organisatie en deelnemers
De workshop werd georganiseerd door de Openbare Bibliotheek Brugge, het Henri Pirenne Instituut voor Middeleeuwse Studies van de Universiteit Gent en de Vlaamse Erfgoedbibliotheken. De workshopbegeleiders waren Susan Boynton (Columbia University), Diane Reilly (Indiana University Bloomington), John Glasenapp (Saint Meinrad Seminary and School of Theology), Evelien Hauwaerts (Openbare Bibliotheek Brugge) en Godfried Croenen (Vlaamse Erfgoedbibliotheken).
De deelnemers kwamen van verschillende instellingen en landen: KU Leuven, Universiteit Gent, Rutgers University, Fordham University (NY), Universität Paderborn, Universiteit Leiden, en University of Missouri–Kansas City.
Bronnenmateriaal
Deelnemers werden gevraagd om de volgende nuttige bronnen te lezen voordat ze deelnamen:
Godfried Croenens Inleiding tot liturgische manuscripten
https://manual.mmfc.be/p/MMFC:...
Susan Boyntons pagina over liturgische boeken
De manuscripten
We bestudeerden de volgende manuscripten:
- PSALTER Ms. 8
- MISSAAL Ms. 311
- MISSAAL / BREVIARIUM Ms. 338
- PASSIONALE/LEGENDARIUM Ms. 403
- PASSIONALE/LEGENDARIUM Ms. 404
- HOMILIARIUM + SACRAMENTARIUM (fragm.) Ms. 254; fragment in Fragmentarium
- ANTIPHONALES
- Ms. 871: afbeeldingen op Pinterest
- Ms. 92 Fragmentarium
- Ms. 343 Fragmentarium [maculatuur in Ms. 343]
- GRADUALES MSS 783 en 784
- OBSEQUIALE MS 768
- ANTIPHONALES (fragmenten) MSS Stichting Jean van Caloen 10A en 10B
Kennis verdiepen door samenwerking
Het doel van de workshop was om door samenwerking onze kennis over de manuscripten en over liturgie te vergroten. We bestudeerden in groep de manuscripten, waarbij de lesgevers en deelnemers vragen en antwoorden aanbrachten vanuit hun eigen achtergrond. Door het samenbrengen van kennis konden we tot nieuwe inzichten (en veel nieuwe vragen) komen. Dit werd onder andere duidelijk toen we het fascinerende kapittelboek van Ter Doest (Ms. 395) bestudeerden, een convuluut* met een necrologie, een martyrologium, een commemoratio en verschillende versies van de Regel van St. Benedictus. Is een kapittelvergadering een liturgisch evenement, of niet? Waarom verzamelden de monniken verschillende versies van de Regel? Als we niet hadden gepauzeerd voor koffie en taart, was het debat waarschijnlijk nu nog steeds aan de gang.
De workshopbegeleiders beantwoordden de vele vragen van de deelnemers, zowel over de specifieke manuscripten die werden onderzocht als over bredere kwesties in het complexe veld van de liturgie. Daarnaast kregen we een demonstratie van de Cantus Database en Cantus Index.
* Een convoluut bestaat uit afzonderlijk geproduceerde codicologische eenheden die samen in één band zijn gebonden.
Samenwerking door netwerking
’s Middags genoten we van een heerlijke lunch bij Café Korf en konden we op het terras genieten van een zeldzaam zonnestraaltje.
’s Avonds, na een drukke werkdag, ontdekten we de liturgische en devotionele manuscripten bij kaarslicht (meer over het concept van Manuscripten bij Kaarslicht hier).
Een grote dank aan alle deelnemers voor hun openheid en hun enthousiasme!
