Workshop IIIF

• Sla deze pagina op in je bladwijzers, zodat je de weg gemakkelijk terugvindt indien je deze pagina per ongeluk sluit. We verwijzen namelijk geregeld naar externe websites.
• Elk digitaal object (boek, schilderij, tekening…) dat in IIIF beschikbaar is, heeft een manifest URL. Deze manifest URL is de sleutel om dit object te gebruiken in IIIF-tools. IIIF is een systeem dat stilaan de wereld verovert, maar nog niet overal wordt gehanteerd.
• IIIF-tools zijn onafhankelijk van de instellingen (bibliotheken, musea, archieven) die de objecten beheren. Ze worden ontwikkeld door een community van IT- en erfgoedspecialisten.
  • Om manuscripten te bekijken zijn er onafhankelijke viewers, waarvan Universal Viewer en Mirador de bekendste zijn.
  • Om manuscripten te tonen in een virtuele rondleiding zijn er guided viewing tools als Exhibit en Storiiies.

Waar zoeken?

Mmmonk: Op de detailpagina van een manuscript (bv. hier) vind je de manifest URL onder de viewer bij 'IIIF manifest URL'. Voor deze workshop groepeerden we enkele interessante manifesten om mee te spelen: de lijst vind je hier.

Specifieke instelling: Zoek in de online catalogus in de metadata (beschrijvingen) van een digitaal object naar het IIIF logo of naar de woorden ‘IIIF manifest’.

• In de online catalogus van de Openbare Bibliotheek Brugge vind je die onder het tabblad ‘Bekijk online’;
• in die van de Universiteitsbibliotheek Gent onder ‘For developers’;
• in die van de KU Leuven onder ‘View online’ > bekijk het in Teneo > onder ‘information’ vind je de manifest URL (‘Permalink IIIF manifest’).
• Gallica BnF > klik op het IIIF logo in de linker menubalk > klik op het informatie 'i' logo in de rechterbovenhoek om de metadata te openen > het manifest bevindt zich onderaan de metadata

Wereldwijd: Biblissima IIIF Collections: https://iiif.biblissima.fr/collections/ Deze website verzamelt alle manifesten van manuscripten en oude drukken.

Wat zoeken?

Kopieer de URL (= de informatie in de adresbalk van je browser). Dit is de sleutel die je nodig hebt. Indien het manifest opent, zal je een pagina zien vol json code. Je hebt de code niet nodig, enkel de URL.

Een manifest URL bevat de woorden 'IIIF' en 'manifests'. Bijvoorbeeld: https://adore.ugent.be/IIIF/manifests/archive.ugent.be%3AC98E436C-003C-11E7-AD2E-55C9D43445F2.

Werkwijze

1. Selecteer en kopieer de manifest URL van je object naar keuze.
2. Open de website https://universalviewer.io/
3. Kopieer de URL in het vakje ‘Paste the URL of a IIIF manifest here to see the UV in action!’
4. Blader in het manuscript en zoom in op het detail naar keuze. (In de URL zie je de coördinaten mee veranderen met jouw bewegingen. Dankzij deze coördinaten wordt het mogelijk dit detail te delen.)
5. Kopieer de URL of gebruik de ‘share’ knop in de viewer. Deel de URL via een bericht, sla het op in een document, of bookmark de pagina.

Opdracht 1

Zoek in Ms. 109 van de Universiteitsbibliotheek Gent het wapenschild van Abt Raphael de Mercatellis (f. 3r). Zoom hierop in, en deel dit detail of sla het op in je bladwijzers.

manifest URL Ms. 109: https://adore.ugent.be/IIIF/ma...

Werkwijze

1. Selecteer en kopieer de manifest URL van je object naar keuze.
2. Open de website https://mirador-dev.netlify.app/__tests__/integration/mirador/. (Klik de voorbeelden van Van Gogh en Krishna weg.)
3. Klik op ‘start here’.
4. Klik op ‘add resource’.
5. Voeg de manifest URL in en klik op ‘add’. Jouw object staat nu bovenaan in de lijst met bronnen (of resources).
6. Klik op jouw object om het toe te voegen aan je collage.
7. Herhaal deze stappen zo vaak als je wil om objecten toe te voegen aan je collage.
8. Om je collage op te slaan: klik op de drie puntjes in het linkermenu. Klik op ‘export workspace’. Klik op ‘view workspace configuration’, selecteer alle tekst, en sla die op in een document. Om deze collage later opnieuw op te roepen, importeer je deze tekst in ‘import workspace’ in hetzelfde menu.

Opdracht 1

Vergelijk het Liber Floridus van de Universiteitsbibliotheek Gent (Ms. 92) met dat van Chantilly Bibliothèque et archives du château (Ms. 724).

Ms. 0092 manifest URL: https://adore.ugent.be/IIIF/ma...

Ms. 724 manifest URL: https://bvmm.irht.cnrs.fr/iiif...

Opdracht 2

Zoek op Biblissima IIIF Collections afbeeldingen van eenzelfde iconografisch onderwerp. Tip: Hou rekening met de basistalen van de databanken, nl. Frans en Engels (bv. Apocalypse, dragon, Jerusalem…). Maak een collage in Mirador met minstens drie afbeeldingen.

Voorbeelden

• Cheeky and pious scribes https://mmmonk.vercel.app/exhibits/xZZn4QYzHOl7Z8bTxfPH
• The Art of Reading in the Middle Ages Quiz! https://mmmonk.vercel.app/exhibits/kyEHguGLJolPxTKx7mK5
• Inleiding bij Gotische kapitalen (met video’s) https://mmmonk.vercel.app/exhibits/GKRp1lkNj1xnnl1OzKlt
• Aristoteles verlucht https://mmmonk.vercel.app/exhibits/zVqqQYfFWehi9HBELCFq
• Selectie Mmmonk-manuscripten voor workshops: https://mmmonk.vercel.app/exhibits/RHxT1jdVbZqV866s9jfY

Werkwijze

1. Ga naar https://mmmonk.vercel.app/ > ‘Create an Exhibit’
2. Kies het format (Kiosk speelt vanzelf, bij Scroll scrolt de bezoeker door de tour, bij Slides klikt de bezoeker door de tour, bij Quiz creëer je meerkeuzevragen).
3. Vul de velden in en ‘create exhibit’. Dit deel kan later desgewenst worden aangepast.
4. Sla de URL op in je bladwijzers of op een andere locatie. Exhibit werkt niet met accounts en log-ins. De URL is de enige manier om terug te keren naar je werk.
5. Klik op ‘add item’.
6. Kleef een manifest URL in de balk onderaan en klik op ‘import’.
7. Selecteer deze bron in de lijst met bronnen en klik op ‘add to exhibit’.
8. Blader in je gekozen manuscript naar het gewenste detail.
9. Klik op de balk met ‘+’ (‘add new’). Nu kan je een bijschrift schrijven bij het gekozen beeld. Dit beeld kan ook nog worden aangepast.
10. Klik op het vinkje (‘ok’) om het bijschrift en het beeld op te slaan. Wil je daarna een andere pagina uit hetzelfde boek tonen? Blader dan naar dat detail, klik op ‘+’, en creëer een nieuwe stap in je rondleiding.
11. Voeg zoveel items/bronnen toe als je wil. Dit kan ook een YouTube video zijn.
12. Klik op ‘preview’ om je guided viewing te bekijken. Klik op ‘share’ om je guided viewing te delen of te embedden.

Troubleshooting

Foutmelding bij importeren van een manifest. – Zou het kunnen dat je dit manifest eerder al hebt geïmporteerd? Kies dan het manifest uit de lijst met bronnen. Zo niet: ben je zeker dat de URL klopt?

Opdracht 1

Kies enkele manuscripten uit de Mmmonk-selectielijst en creëer een rondleiding of quiz. (Sla de URL op!)

Voordelen

Alle functionaliteiten van een viewer (i.p.v. een statisch beeld) + detail tonen maar met mogelijkheid om uit te zoomen op grotere beeld + metadata-beschrijvingen blijven direct raadpleegbaar + hoge resolutie + snel + niet meer nodig om beelden op te slaan/dowloaden/uploaden/hosten (= betalen!).

Voorbeelden

• Paleography course Vatican Library (Ambrogiano Piazzoni) https://spotlight.vatlib.it/latin-paleography/feature/7-uncial
• Digital Manuscripts in the Classroom Universiteitsbibliotheken Leiden https://digmanclass.universiteitleiden.nl/manuscripts/vcf-20/
• En natuurlijk, deze website...

Werkwijze

1. Haal de iframes of div embed code op via Universal Viewer (onder ‘share’ knop). (Deze functionaliteit wordt ook aangeboden in de customized viewers van sommige instellingen.)
2. Plak de iframes code als een alternatief voor een geüploade jpg in het CMS van je website. Vraag je websitebouwer om dit te voorzien indien het niet standaard aanwezig is in je CMS. De iframes code staat het toe om in te zoomen op een detail via de URL coördinaten, de div code kan dit niet.